Μια αδημοσίευτη επιστολή της Μαριανίνας Κριεζή ανακάλυψε και δημοσιεύει ο μεταφραστής και συγγραφέας Άκης Γαβριηλίδης.
Γράφει στο blog του:
Πριν από λίγα χρόνια, στο πλαίσιο της έρευνάς μου για τον Ασιάτη Σεφέρη, είχα επισκεφθεί κάποιες φορές και τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, στην Αθήνα, ώστε να συμβουλευθώ το αρχείο του ποιητή που βρίσκεται εκεί. Σε μία από αυτές τις επισκέψεις, με έκπληξη διαπίστωσα ότι μέσα στην αλληλογραφία του υπήρχε και μία επιστολή σταλμένη από μία δεκατετράχρονη μαθήτρια ονόματι Μαριανίνα Κριεζή. Εξ όσων γνωρίζω, η επιστολή αυτή δεν είναι μέχρι τώρα δημοσιευμένη πουθενά. Μολονότι το εύρημα αυτό δεν ταίριαζε με όσα έψαχνα εγώ, την αντέγραψα με τη σκέψη ότι ίσως κάποτε προκύψει κάποια ευκαιρία να αξιοποιηθεί. Δεν φανταζόμουν τότε ότι δυστυχώς η ευκαιρία επρόκειτο να είναι ο θάνατος της Μαριανίνας και ότι θα προέκυπτε τόσο σύντομα. Την δημοσιεύω λοιπόν στη μνήμη της. Είναι η εξής:
Μ. Κριεζή
Χλόης 5, Ψυχικό
Αθήνα
Ελλάς.
20 Ιανουαρίου 1961.
Αγαπητέ μου κε Σεφέρη,
Σας στέλνω το πρώτο μου μικρό βιβλίο με σχήματα και ρυθμούς από τη ζωή μου, σαν πρόφαση να σας μιλήσω όχι για θαυμασμό, μα για ευγνωμοσύνη. Έμαθα την ποίηση από επιγραμματικές σας ή συνεχόμενες εξωτερικεύσεις, από εξωτερικεύσεις που μου δόθηκαν με τόσην απαλότητα, με τόση εμπιστοσύνη _ πήρα για πρώτη μου φορά στα χέρια την ποίηση που καταργεί και την παραμικρότερη τεχνική και γίνεται σφυγμός ψυχής. Και το τέλεια αληθινό δεν σηκώνει κριτική, δεν σηκώνει κατάφαση, μόνο πολλή αγάπη. Τι παράξενο, να στέκεται ένας άνθρωπος γυμνός πάνω σε μια πέτρα· θα πρέπει ν’ αγαπάτε πολύ τους ανθρώπους, να μη σας έχουν απογοητεύσει ποτέ. Η αληθινή ομορφιά είναι η απίστευτα κι’ ανεύρετα ειλικρινής προσφορά – και δεν έχω να σας πω παρά ένα το ίδιο ειλικρινές «Ευχαριστώ».
Όμως, είναι κρίμα να μένετε στο Λονδίνο. Ο μπαμπάς, όποτε πηγαίνει για τις δουλειές του γυρίζει με θλιμμένο ύφος και λίγο εξαϋλωμένος. Κάνει κι’ αδεξιότητες είναι αλήθεια – ας πούμε, πάει στο Κινέζικο εστιατόριο και τρώει λουλούδια. Μα … ο καιρός … θα σας λείπει τόσο το κλίμα μας, το χρώμα, ο χαρακτήρας, ο ουρανός μας – προπαντός αυτός! Όταν γυρίσετε για λίγες ημέρες, πρέπει να πάτε στην Ύδρα. Θα γεμίση η ομπρέλλα σας Ελλάδα για πολύν καιρό. Είναι πατρίδα μου η Ύδρα. Έχουμε ένα μεγάλο σπίτι εκεί με στέρνα και χελιδονοφωλιές, που βλέπει στη θάλασσα.
Είμαι δεκατεσσάρων χρονών τώρα. Έχω τους γονείς μου, ένα χρυσόψαρο τον Εδουάρδο, ένα ποδήλατο και καλά βιβλία. Το γατάκι μου πέθανε. Σε μερικές μέρες έχω και διαγωνισμούς. Πάω στο Αμερικανικό Κολλέγιο Θηλέων Ελληνικού όπου συννεφιάζω απ’ τ’ αγγλικά και το θόρυβο των αεροπλάνων. Ξέρω αρκετά γαλλικά και ζωγραφίζω πού και πού, αγαπώ το θέατρο, τα γλυκά και το Μόζαρτ, μα στα μαθήματα δεν είμαι σπουδαία.
Όνειρό μου είναι ν’ αποχτήσω ένα ποίημά σας σε χειρόγραφό σας, να το κρεμάσω απέναντι στο κρεββάτι μου και να το βλέπω κάθε πρωί. Θάναι μια από τις μεγάλες χαρές της ζωής μου.
Με την αγάπη μου
Μαριανίνα
(απόκειται στο αρχείο Σεφέρη στην Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, Φάκελος 37, υποφάκελος 6).
Ο ίδιος συμπληρώνει σε σχόλιο κάτω από το κείμενο σε απάντηση στην ερώτηση αν ποτέ ο Σεφέρης απάντησε:
Ο Σεφέρης, πράγματι, απάντησε! Η απάντησή του επίσης σώζεται στο αρχείο της Γενναδίου. Την διάβασα, αλλά παρέλειψα να την αντιγράψω (φωτογράφηση δεν επιτρεπόταν). Πήρε σοβαρά το γράμμα, (με την καλή έννοια, εννοώ απάντησε σαν ίσος προς ίσο, χωρίς συγκατάβαση), και ταυτόχρονα παιγνιωδώς.
Αυτή τη στιγμή, όπως και το περισσότερο διάστημα του χρόνου, βρίσκομαι εκτός Ελλάδος και δεν μπορώ να διορθώσω αυτή την παράλειψη. Εάν κανείς τον φέρει ο δρόμος του απ’ την Γεννάδιο, ίσως θα μπορούσε να το κάνει για μας. Δεν χρειάζεται κάποια ειδική νομιμοποίηση ή ιδιότητα, απλώς με ένα μέιλ μπορεί κανείς να κλείσει ραντεβού και να πάει.
Γράφει στο blog του:
Πριν από λίγα χρόνια, στο πλαίσιο της έρευνάς μου για τον Ασιάτη Σεφέρη, είχα επισκεφθεί κάποιες φορές και τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, στην Αθήνα, ώστε να συμβουλευθώ το αρχείο του ποιητή που βρίσκεται εκεί. Σε μία από αυτές τις επισκέψεις, με έκπληξη διαπίστωσα ότι μέσα στην αλληλογραφία του υπήρχε και μία επιστολή σταλμένη από μία δεκατετράχρονη μαθήτρια ονόματι Μαριανίνα Κριεζή. Εξ όσων γνωρίζω, η επιστολή αυτή δεν είναι μέχρι τώρα δημοσιευμένη πουθενά. Μολονότι το εύρημα αυτό δεν ταίριαζε με όσα έψαχνα εγώ, την αντέγραψα με τη σκέψη ότι ίσως κάποτε προκύψει κάποια ευκαιρία να αξιοποιηθεί. Δεν φανταζόμουν τότε ότι δυστυχώς η ευκαιρία επρόκειτο να είναι ο θάνατος της Μαριανίνας και ότι θα προέκυπτε τόσο σύντομα. Την δημοσιεύω λοιπόν στη μνήμη της. Είναι η εξής:
Μ. Κριεζή
Χλόης 5, Ψυχικό
Αθήνα
Ελλάς.
20 Ιανουαρίου 1961.
Αγαπητέ μου κε Σεφέρη,
Σας στέλνω το πρώτο μου μικρό βιβλίο με σχήματα και ρυθμούς από τη ζωή μου, σαν πρόφαση να σας μιλήσω όχι για θαυμασμό, μα για ευγνωμοσύνη. Έμαθα την ποίηση από επιγραμματικές σας ή συνεχόμενες εξωτερικεύσεις, από εξωτερικεύσεις που μου δόθηκαν με τόσην απαλότητα, με τόση εμπιστοσύνη _ πήρα για πρώτη μου φορά στα χέρια την ποίηση που καταργεί και την παραμικρότερη τεχνική και γίνεται σφυγμός ψυχής. Και το τέλεια αληθινό δεν σηκώνει κριτική, δεν σηκώνει κατάφαση, μόνο πολλή αγάπη. Τι παράξενο, να στέκεται ένας άνθρωπος γυμνός πάνω σε μια πέτρα· θα πρέπει ν’ αγαπάτε πολύ τους ανθρώπους, να μη σας έχουν απογοητεύσει ποτέ. Η αληθινή ομορφιά είναι η απίστευτα κι’ ανεύρετα ειλικρινής προσφορά – και δεν έχω να σας πω παρά ένα το ίδιο ειλικρινές «Ευχαριστώ».
Όμως, είναι κρίμα να μένετε στο Λονδίνο. Ο μπαμπάς, όποτε πηγαίνει για τις δουλειές του γυρίζει με θλιμμένο ύφος και λίγο εξαϋλωμένος. Κάνει κι’ αδεξιότητες είναι αλήθεια – ας πούμε, πάει στο Κινέζικο εστιατόριο και τρώει λουλούδια. Μα … ο καιρός … θα σας λείπει τόσο το κλίμα μας, το χρώμα, ο χαρακτήρας, ο ουρανός μας – προπαντός αυτός! Όταν γυρίσετε για λίγες ημέρες, πρέπει να πάτε στην Ύδρα. Θα γεμίση η ομπρέλλα σας Ελλάδα για πολύν καιρό. Είναι πατρίδα μου η Ύδρα. Έχουμε ένα μεγάλο σπίτι εκεί με στέρνα και χελιδονοφωλιές, που βλέπει στη θάλασσα.
Είμαι δεκατεσσάρων χρονών τώρα. Έχω τους γονείς μου, ένα χρυσόψαρο τον Εδουάρδο, ένα ποδήλατο και καλά βιβλία. Το γατάκι μου πέθανε. Σε μερικές μέρες έχω και διαγωνισμούς. Πάω στο Αμερικανικό Κολλέγιο Θηλέων Ελληνικού όπου συννεφιάζω απ’ τ’ αγγλικά και το θόρυβο των αεροπλάνων. Ξέρω αρκετά γαλλικά και ζωγραφίζω πού και πού, αγαπώ το θέατρο, τα γλυκά και το Μόζαρτ, μα στα μαθήματα δεν είμαι σπουδαία.
Όνειρό μου είναι ν’ αποχτήσω ένα ποίημά σας σε χειρόγραφό σας, να το κρεμάσω απέναντι στο κρεββάτι μου και να το βλέπω κάθε πρωί. Θάναι μια από τις μεγάλες χαρές της ζωής μου.
Με την αγάπη μου
Μαριανίνα
(απόκειται στο αρχείο Σεφέρη στην Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, Φάκελος 37, υποφάκελος 6).
Ο ίδιος συμπληρώνει σε σχόλιο κάτω από το κείμενο σε απάντηση στην ερώτηση αν ποτέ ο Σεφέρης απάντησε:
Ο Σεφέρης, πράγματι, απάντησε! Η απάντησή του επίσης σώζεται στο αρχείο της Γενναδίου. Την διάβασα, αλλά παρέλειψα να την αντιγράψω (φωτογράφηση δεν επιτρεπόταν). Πήρε σοβαρά το γράμμα, (με την καλή έννοια, εννοώ απάντησε σαν ίσος προς ίσο, χωρίς συγκατάβαση), και ταυτόχρονα παιγνιωδώς.
Αυτή τη στιγμή, όπως και το περισσότερο διάστημα του χρόνου, βρίσκομαι εκτός Ελλάδος και δεν μπορώ να διορθώσω αυτή την παράλειψη. Εάν κανείς τον φέρει ο δρόμος του απ’ την Γεννάδιο, ίσως θα μπορούσε να το κάνει για μας. Δεν χρειάζεται κάποια ειδική νομιμοποίηση ή ιδιότητα, απλώς με ένα μέιλ μπορεί κανείς να κλείσει ραντεβού και να πάει.
